De Europese Commissie heeft aanzienlijke wijzigingen aangekondigd in de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en een uitgebreid pakket voorstellen geïntroduceerd om de EU-vereisten voor duurzaamheidsrapportage te vereenvoudigen en de administratieve lasten te verlagen. Het bredere ‘Omnibus’-pakket weerspiegelt de inzet van de Commissie om naleving te vereenvoudigen zonder de duurzaamheidsdoelstellingen uit het oog te verliezen.
Modern glazen kantoor te midden van weelderig groen, met werknemers binnen. Afbeelding gegenereerd door AI.
Belangrijkste wijzigingen in CSRD en duurzaamheidsrapportage
Het herziene kader beperkt de reikwijdte van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en maakt duurzaamheidsrapportage efficiënter voor bedrijven.
Onder het oorspronkelijke CSRD-kader waren bedrijven met minimaal 250 werknemers, €50 miljoen aan omzet of €25 miljoen aan activa verplicht om over hun duurzaamheidsimpact te rapporteren. Het nieuwe voorstel verhoogt de drempel naar bedrijven met meer dan 1.000 werknemers, terwijl de financiële criteria ongewijzigd blijven. Hierdoor zal ongeveer 80% van de bedrijven die zich voorbereidden op naleving van de CSRD worden vrijgesteld van verplichte rapportage. Veel van deze bedrijven zijn echter al begonnen met het bijhouden en openbaar maken van hun duurzaamheidsprestaties, gedreven door verwachtingen van investeerders, consumentenvraag en interne ESG-doelstellingen.
Daarnaast wordt de rapportagetijdlijn voor bedrijven die nog onder de CSRD vallen met twee jaar uitgesteld. Grote bedrijven die oorspronkelijk in 2025 zouden rapporteren, beginnen nu in 2026, en latere groepen bedrijven krijgen eveneens een vertraging van twee jaar. Dit uitstel geeft bedrijven extra tijd om hun duurzaamheidsstrategieën te verfijnen, hoewel velen al aanzienlijke vooruitgang hebben geboekt.
Verdere aanpassingen verminderen de complexiteit van de rapportagevereisten, met name voor kleinere bedrijven in toeleveringsketens. Grote bedrijven kunnen niet langer uitgebreide duurzaamheidsgegevens opvragen bij kleinere zakelijke partners, waardoor de administratieve last binnen waardeketens wordt verlicht.
Moederbedrijven buiten de EU vallen nu alleen onder de CSRD als zij minstens €450 miljoen aan EU-omzet genereren, een aanzienlijke verhoging ten opzichte van de eerdere drempel van €150 miljoen. Daarnaast moeten zij óf een EU-dochteronderneming hebben die volgens de herziene criteria als een groot bedrijf wordt beschouwd, óf een EU-filiaal met minstens €50 miljoen aan omzet, een verhoging ten opzichte van de eerdere €40 miljoen. Deze aanpassingen stemmen de drempels voor niet-EU-bedrijven beter af op die voor grote ondernemingen binnen de EU.
Om de nalevingslast verder te verlichten, heeft de Commissie zich gecommitteerd aan een herziening van de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Deze herzieningen zullen het aantal verplichte gegevenspunten verminderen, sectorspecifieke rapportagestandaarden schrappen en de controle-vereisten verlagen.
Kleinere bedrijven die buiten de reikwijdte van de CSRD vallen, krijgen de mogelijkheid om vrijwillig duurzaamheidsrapportages op te stellen. De EU werkt aan een vereenvoudigde rapportagestandaard voor mkb-bedrijven, gebaseerd op de vrijwillige duurzaamheidsstandaarden (VSME) die onlangs door EFRAG zijn gepubliceerd. Belangrijk is dat ook grotere bedrijven en banken worden beperkt in de hoeveelheid duurzaamheidsgegevens die zij kunnen opvragen bij kleinere bedrijven in hun toeleveringsketens, om te voorkomen dat overmatige rapportagelasten naar beneden worden doorgeschoven.
Naast de CSRD zijn ook de rapportageverplichtingen binnen de EU-Taxonomie aangepast. Alleen de grootste bedrijven – die onder de reikwijdte van de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) vallen – zijn verplicht om hun aansluiting bij de EU-Taxonomie te rapporteren. Kleinere bedrijven krijgen de mogelijkheid om vrijwillig verslag uit te brengen over hun duurzame activiteiten, en de informatie en de complexiteit van de rapportageformulieren voor de EU-Taxonomie worden sterk teruggebracht (met 70%) om naleving te vereenvoudigen.
Daarnaast introduceert de Europese Commissie een drempel voor financiële materialiteit binnen de Taxonomie-rapportage. Dit betekent dat bedrijven alleen hoeven te rapporteren over duurzame activiteiten die financieel significant zijn voor hun bedrijfsvoering, wat de administratieve last verlaagt. Daarnaast wordt een nieuwe optie voor gedeeltelijke aansluiting geïntroduceerd, waardoor bedrijven ook activiteiten kunnen rapporteren die nog in transitie zijn naar duurzaamheid, zonder direct volledig te moeten voldoen aan de vereisten.
Deze maatregelen maken deel uit van de bredere inspanningen van de EU om de regeldruk te verminderen, investeringscapaciteit vrij te maken en bedrijven te ondersteunen bij het balanceren van duurzaamheidsdoelen en concurrentiekracht. Als de wijzigingen volledig worden doorgevoerd, wordt geschat dat ze jaarlijks €6,3 miljard aan administratieve besparingen opleveren en €50 miljard aan extra investeringscapaciteit voor duurzame projecten mobiliseren, waardoor vrijwillige duurzaamheidsdoelen worden versterkt.
Lees meer: Wat is CSRD en welke invloed heeft dit op uw bedrijf?
Brede implicaties voor regelgeving
Naast de CSRD brengt het Omnibus-pakket ook wijzigingen aan in andere belangrijke duurzaamheidsregels:
- Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD): De due diligence-verplichtingen richten zich voortaan primair op directe (Tier 1) zakelijke partners, tenzij er aannemelijk bewijs is van risico’s verder in de toeleveringsketen. De verplichting voor bedrijven om hun toeleveringsketens jaarlijks te monitoren is versoepeld naar eens in de vijf jaar. Daarnaast is de verplichting om zakelijke relaties als uiterste maatregel te beëindigen, geschrapt.
- EU-Taxonomieverordening: Alleen bedrijven met een omzet van meer dan €450 miljoen zijn verplicht om hun aansluiting bij de EU-Taxonomie te rapporteren, terwijl andere bedrijven dit op vrijwillige basis kunnen doen. Daarnaast worden de rapportagesjablonen vereenvoudigd om de nalevingslast te verlagen.
- Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM): Het nieuwe voorstel introduceert een de minimis-drempel, waardoor ongeveer 90% van de importeurs wordt vrijgesteld van CBAM-verplichtingen. De Europese Commissie stelt echter dat ondanks deze vrijstelling nog steeds meer dan 99% van de emissies onder het mechanisme zal vallen.
De Commissie stelt dat deze wijzigingen de administratieve kosten voor bedrijven met naar schatting €6,4 miljard per jaar zullen verlagen, terwijl de vooruitgang richting de duurzaamheidsdoelen van de EU behouden blijft. Critici, waaronder milieuorganisaties, investeerders en sommige beleidsmakers, vrezen echter dat deze versoepelingen de bedrijfsverantwoordelijkheid kunnen verzwakken en de beschikbaarheid van ESG-gegevens voor investeerders kunnen verminderen.
Mogelijke effecten op CO₂-markten en compensatie-initiatieven
Een van de belangrijkste gevolgen van de herziening van de CSRD is de grotere flexibiliteit voor bedrijven bij het vormgeven van hun duurzaamheidsstrategieën. Hoewel de rapportageverplichtingen zijn aangepast, wordt verwacht dat veel bedrijven – vooral degenen met sterke investeerders- of consumentenmerken – hun duurzaamheidsinspanningen zullen voortzetten.
Opvallend is dat het oorspronkelijke CSRD-kader CO₂-compensatie niet erkende als een officiële methode voor emissiereductie. Dit betekende dat bedrijven die onder de regelgeving vielen, vaak beperkte ruimte hadden om middelen toe te wijzen aan deelname aan de vrijwillige CO₂-markt. Met het herziene kader krijgen bedrijven mogelijk meer mogelijkheden om compensatie te integreren in hun duurzaamheidsstrategieën: een verschuiving die zou kunnen leiden tot grotere investeringen in hoogwaardige CO₂-projecten.
Deze verschuiving zou gunstig kunnen zijn voor ontwikkelaars van CO₂-projecten. Bedrijven die vrijwillig blijven rapporteren over hun CO₂-uitstoot, kunnen compensatie als een haalbaarder onderdeel van hun strategie voor duurzaamheid beschouwen, vooral als zij minder middelen hoeven te besteden aan rapportageverplichtingen die door regelgeving worden gedreven.
Natuurlijk zal de impact van deze regelgevingswijzigingen per bedrijf verschillen. Terwijl sommige bedrijven ervoor kunnen kiezen hun duurzaamheidsrapportage te beperken, zullen anderen het concurrentievoordeel inzien van transparantie en leiderschap behouden, ongeacht of rapportage verplicht is.
Hoe gaat het nu verder?
Het Omnibus-voorstel wordt nu beoordeeld door het Europees Parlement en de Europese Raad. Als het wordt goedgekeurd, treden de wijzigingen in werking na publicatie in het officiele publicatieblad van de EU. Gezien de inzet van de EU om de regeldruk verder te verminderen, kunnen er in de toekomst aanvullende aanpassingen aan de duurzaamheidsrapportagekaders volgen.
Toch wachten de meest vooruitstrevende bedrijven niet af: zij positioneren zich nu al voor duurzaam leiderschap op de lange termijn.
Bedrijven die duurzaamheid vandaag vrijwillig in hun strategieën integreren, zullen de norm bepalen voor de toekomst.
Nu rapportagekaders verschuiven, hebben bedrijven meer flexibiliteit om hun natuurgerichte strategieën vorm te geven. Maar de verwachtingen voor leiderschap op het gebied van duurzaamheid blijven hoog. Een samenwerking met DGB Group zorgt ervoor dat uw bedrijf voorop blijft lopen door emissies te meten, te verminderen en te compenseren met hoogwaardige natuurprojecten. Of u uw duurzaamheidsstrategie nu wilt verfijnen of de vrijwillige CO₂-markten wilt verkennen, dit is het moment om in actie te komen.
Begin vandaag nog met het in kaart brengen van uw CO₂-voetafdruk. Neem contact op met DGB en ontwikkel een strategie die positieve impact creëert en uw bedrijf als een koploper in duurzame innovatie positioneert.
