EU-ministers steunen emissieplan voor 2040

Functionarissen van de Europese Unie hebben een belangrijke politieke overeenkomst bereikt over het duurzaamheidskader van de EU voor 2040. Zij stellen een gezamenlijke ambitie vast om de netto-emissies met 90 procent te verminderen ten opzichte van 1990 en bepalen hoe internationale CO₂-certificaten aan dat doel kunnen bijdragen. De overeenkomst kwam na bijna 24 uur onderhandelen in Brussel tot stand en stelt ook de lancering van het tweede emissiehandelssysteem (ETS2) van de EU met een jaar uit.

Jonge boompjes voor het hoofdkwartier van de EU, met ministers die op de achtergrond vergaderen. Afbeelding gegenereerd door AI.

Een centraal onderdeel van de overeenkomst is een plafond op het gebruik van internationale CO₂-certificaten onder Artikel 6. Volgens de aangenomen compromistekst kunnen hoogwaardige certificaten ‘tot 5 procent van de netto-emissies van de EU in 1990’ dekken als bijdrage aan de doelstelling voor 2040. Volgens het document komt dit overeen met een binnenlandse emissiereductie van 85 procent tegen 2040. Het gebruik van deze certificaten begint in 2036, al lieten ministers de mogelijkheid open voor een ‘pilotperiode […] voor de periode 2031-2035’.

Deze uiteindelijke overeenkomst gaat verder dan het voorstel van de Europese Commissie van juli, dat een bijdrage van 3 procent suggereerde, beperkt tot sectoren buiten het lang bestaande emissiehandelssysteem (ETS1). Door die beperking te verwijderen, hebben ministers feitelijk de mogelijkheid gecreëerd om Artikel 6-certificaten na 2030 in ETS1 te integreren. Dit kan helpen om de nalevingskosten voor elektriciteitsproducenten, de zware industrie en de luchtvaart te verlagen.

De tekst gaat ook in op de afbouw van gratis emissierechten binnen ETS1. Er staat dat ‘de Commissie tijdig een tragere afbouwroute voor de gratis toewijzing van emissierechten vanaf 2028 moet overwegen’. Dit duidt op bereidheid tot extra ondersteuning voor sectoren die hun weg zoeken in de transitie naar verduurzaming en mondiale concurrentie. Momenteel is vastgelegd dat gratis toewijzingen geleidelijk aflopen tot nul in 2034, terwijl het CO₂-grensmechanisme van de EU wordt opgeschaald.

Lees meer: Hoe aanvullende voordelen de waarde van CO₂-certificaten verhogen

Een andere flexibiliteit werd op lidstaatniveau geïntroduceerd. De Deense klimaatminister Lars Aagaard zei dat de overeengekomen clausule landen toestaat ‘om hoogwaardige internationale certificaten te gebruiken voor maximaal 5 procent van hun doelen en inspanningen na 2030’.

Ministers bevestigden ook dat toekomstige wetgeving binnenlandse permanente CO₂-verwijderingen zal opnemen in ETS1, om zo ‘residuele moeilijk te vermijden emissies te compenseren’.

Op het gebied van governance keurde de Raad een uitstel van één jaar goed voor ETS2, dat nu in januari 2028 van start gaat voor wegvervoer en gebouwverwarming. Verschillende lidstaten hadden aangedrongen op een langere uitstelperiode, vanwege zorgen over prijsvolatiliteit en sociale impact. Europees commissaris Wopke Hoekstra benadrukte dat de Commissie alsnog maatregelen zal invoeren ‘om de inwerkingtreding van ETS2 te versoepelen’, waaronder instrumenten om mogelijke prijspieken te beheersen en om ‘een voorspelbaar prijstraject’ te waarborgen.

De vergadering formaliseerde ook de bijgewerkte Nationally Determined Contribution (NDC) van de EU, die een reductiebereik van 66,25-72,5 procent voor 2035 vastlegt voorafgaand aan indiening bij de UNFCCC. Hoewel de NDC unaniem werd aangenomen, stemden Hongarije, Slowakije en Polen tegen het doel voor 2040 en onthielden Bulgarije en België zich van stemming.

De aandacht verschuift nu naar het Europees Parlement, dat de tekst moet goedkeuren voordat deze in de EU-milieuwetgeving kan worden opgenomen. De eerstvolgende kans voor een stemming is tijdens de plenaire vergadering van 13 november.

Lees meer: CO₂-beprijzing: de sleutel tot duurzame groei voor kleine eilandstaten

Het EU-kader voor 2040 maakt één ding duidelijk: de toekomst van emissiereductie zal worden gebouwd op transparantie, hoogwaardige CO₂-markten en oplossingen die echte, meetbare impact leveren. Nu internationale certificaten sterk worden beperkt en de eisen rond integriteit toenemen, staan bedrijven onder toenemende druk om groene initiatieven te kiezen die aansluiten op veranderende mondiale standaarden. Green Earth werkt al op dit niveau, met de ontwikkeling van geverifieerde natuurprojecten die ecosystemen herstellen, gemeenschappen versterken en hoogwaardige CO₂-certificaten produceren waar regelgevers naartoe bewegen. Voor organisaties die zich voorbereiden om aan deze verwachtingen te voldoen en bij te dragen aan betekenisvolle vooruitgang op milieugebied, is dit hét moment om de volgende stap te zetten, en wij begeleiden u daarbij.