De Europese Unie kan de middelen voor milieu-initiatieven aanzienlijk vergroten door de manier waarop de luchtvaart in het EU-emissiehandelssysteem (EU ETS) wordt beprijsd te hervormen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek in opdracht van Carbon Market Watch, uitgevoerd door Carbone 4 voorafgaand aan de herziening in 2026. Momenteel wordt slechts een fractie (ongeveer 15%) van de totale impact van de luchtvaart belast, waardoor een groot deel onbenut blijft.
Luchtfoto van een Europees loofbos gezien door het raam van een vliegtuig. Afbeelding gegenereerd door AI.
De luchtvaart werd in 2012 opgenomen in het EU ETS en had oorspronkelijk betrekking op alle vluchten van en naar de Europese Economische Ruimte (EER). Na druk van landen buiten de EU beperkte de ‘stop-the-clock’-maatregel de dekking tot vluchten binnen de EER. Internationale routes werden in plaats daarvan ondergebracht bij CORSIA, het ICAO-programma dat in 2020 werd gelanceerd. Het onderzoek wijst op de beperkte reikwijdte van CORSIA: het geldt alleen voor verkeersgroei boven 85% van het niveau in 2019, maakt gebruik van CO₂-compensatie in plaats van reducties binnen de sector, en zondert het grootste deel van de activiteiten uit.
De EU zal CORSIA in juli 2026 evalueren. Afhankelijk van de uitkomst kan de ‘stop-the-clock’-maatregel worden beëindigd en kan de EU voorstellen om het EU ETS uit te breiden naar alle vertrekken vanuit de EER. Het onderzoek modelleert vier dekkingsscenario’s: het opnieuw opnemen van alle vluchten van en naar de EER (zoals oorspronkelijk gepland), het dekken van alle vertrekken vanuit de EER (exclusief aankomsten), het behouden van de intra-EER-dekking maar deze ook toepassen op routes van of naar landen buiten CORSIA, of het handhaven van de huidige dekking binnen de EER.
.webp?width=696&height=418&name=Carbon%20market%20enters%20next%20growth%20phase%2c%20backed%20up%20by%20quality%20and%20innovation_visual%202_NL%20(1).webp)
Opbrengsten 2025–2040 in miljard euro. Bron: Carbone4
Uit het onderzoek blijkt dat alleen al een geografische uitbreiding van de dekking de ETS-inkomsten uit de luchtvaart bijna zou verviervoudigen ten opzichte van de huidige beperkte situatie. Het toevoegen van een prijs voor andere klimaateffecten die vliegen veroorzaakt (met name condensstrepen) en het opnemen van privé jets – waarvan 67% van de uitstoot momenteel buiten het systeem valt – zou de inkomsten nog eens aanzienlijk verhogen. In gecombineerde scenario’s nadert het resultaat een vertienvoudiging van de huidige opbrengsten.
De meeste emissierechten worden rechtstreeks door exploitanten of via secundaire markten gekocht, waarbij ongeveer driekwart van de opbrengsten naar de lidstaten gaat en de rest naar EU-fondsen. Gratis toewijzingen eindigen in 2026, wat de betaalde dekking verder zal vergroten. De auteurs benadrukken drie prioriteiten voor de extra inkomsten: het versnellen van grootschalige productie van duurzame vliegtuigbrandstoffen (bioSAF en eSAF), het versterken van het Trans-European Transport Core Network voor spoor, en bijdragen aan de EU-verplichting voor het New Collective Quantified Goal.
‘Het is schandalig dat de luchtvaartsector zo lang onder het betalen voor zijn klimaatimpact is uitgekomen’, zegt Bastien Bonnet-Cantalloube van Carbon Market Watch. Met een horizon van 25 jaar voor klimaatneutraliteit kunnen de besluiten in 2026 over reikwijdte en dekking zowel het pad naar decarbonisatie van de luchtvaart als de bredere duurzaamheidsfinanciering van de EU vormgeven.
Lees meer: SBTi presenteert Net-Zero Standard voor financiële instellingen
Nu de EU belangrijke hervormingen van het emissiekader voor de luchtvaart overweegt, is de koers duidelijk: sterkere prijsmechanismen en ruimere dekking worden essentiële instrumenten om meetbare impact te realiseren. Voor bedrijven betekent deze verschuiving een groeiende nadruk op transparant en verifieerbaar handelen, vooral in sectoren die verbonden zijn met transport, energie en landgebruik. Bij DGB Group vertalen wij deze aankomende beleidsontwikkelingen naar concrete kansen via grootschalige natuurprojecten die ecosystemen herstellen, biodiversiteit versterken en onafhankelijk geverifieerde CO₂-certificaten genereren. Of uw doel nu is om aan te sluiten bij veranderende regelgeving, uw duurzaamheidsprofiel te versterken of hoogwaardige certificaten te verkrijgen, wij helpen u om uw duurzaamheidstoezeggingen om te zetten in tastbare resultaten.
