Vanuit de ruimte biedt de aarde een stille getuigenis van verandering. Steden breiden zich uit, bossen krimpen en kustlijnen verschuiven. Maar af en toe vangen satellieten ook iets anders op: iets hoopvols. In West-Oeganda beginnen subtiele, maar opvallende veranderingen zichtbaar te worden vanuit de lucht. Waar het landschap ooit de littekens van overmatig gebruik en ontbossing droeg, ontstaan nu nieuwe groene plekken. Deze zichtbare verschuivingen vertellen een groter verhaal van herstel, een verhaal dat begint bij mensen en bomen.
Dronefoto van een bebost gebied in Oeganda. Bulindi Agroforestry and Chimpanzee Conservation Project, DGB.
Dit is het verhaal van het Bulindi Agroforestry and Chimpanzee Conservation Project, een grootschalig bebossingsinitiatief ontwikkeld door DGB Group in samenwerking met het Bulindi Chimpanzee and Community Project (BCCP). Gelegen in de corridorbossen tussen de Budongo- en Bugoma-reservaten werkt het project samen met lokale gemeenschappen aan het herstel van aangetast land, de bescherming van bedreigde chimpansees en het verbeteren van het plattelandsleven.
In een regio waar het verlies van bos van oudsher werd veroorzaakt door noodzaak (land vrijmaken voor landbouw en bomen kappen voor brandhout) helpt DGB’s aanpak gemeenschappen om te schakelen naar duurzaamheid voor de lange termijn. En nu, jaren na het planten van de eerste zaailingen, begint de impact zichtbaar te worden. Vanuit de lucht laten delen van het landschap een zichtbare vergroening zien: een vroeg, maar hoopvol teken dat ecologisch herstel wortel schiet.
In deze blog nemen we de doelen, werkwijzen en impact van het project onder de loep: zowel van bovenaf als vanaf de grond, met daarnaast visueel bewijs dat herstel, zelfs in de beginfase, soms niet alleen zichtbaar is voor de mensen ter plaatse, maar zelfs vanuit de ruimte.
Het Bulindi Agroforestry and Chimpanzee Conservation Project nader bekeken
Landdegradatie is een van de meest urgente, maar toch vaak over het hoofd geziene, milieuproblemen van deze tijd. Bijna 40% van het wereldwijde landoppervlak is gedegradeerd; ontbossing, uitputting van de bodem en verlies van biodiversiteit bedreigen ecosystemen en bestaansmiddelen. Deze degradatie is duidelijk zichtbaar in West-Oeganda, waar gemeenschappen voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van slinkende natuurlijke hulpbronnen.
In de districten Hoima en Masindi verdwijnen sinds de jaren negentig bossen die ooit de cruciale leefgebeieden van chimpansees, de Budongo- en Bugoma-reservaten, met elkaar verbonden. Zonder bescherming werden deze essentiële ‘corridorbossen’ gekapt voor hout, landbouwgrond en brandstof, waardoor versnipperde en gedegradeerde gronden achterbleven. Terwijl de bossen slonken, werden chimpansees gedwongen om dichter bij mensen te leven, wat leidde tot het plunderen van gewassen en toenemende conflicten. Het evenwicht tussen overleven en natuurbehoud raakte zoek, totdat het Bulindi Agroforestry and Chimpanzee Conservation Project in actie kwam.
Bulindi-chimpansee in zijn natuurlijke boshabitat. Bulindi Agroforestry and Chimpanzee Conservation Project, DGB.
Bulindi ligt in een kwetsbare maar cruciale ecologische corridor tussen Budongo en Bugoma, waar meer dan 1.000 chimpansees leven. In tegenstelling tot de beschermde reservaten zijn de bossen van Bulindi eigendom van lokale dorpsbewoners, waardoor ze kwetsbaar zijn voor overexploitatie. Toen het project van start ging, hadden decennia van houtkap en landbouw het land uitgeput achtergelaten, met meer dan 300 chimpansees die moesten zien te overleven in steeds kleinere bosfragmenten en steeds vaker in conflict kwamen met mensen om de schaarse hulpbronnen.
Lees meer: Triomf voor natuurbehoud: Bulindichimpanseeproject schittert op Planet Earth III
DGB heeft, in samenwerking met het Bulindi Chimpanzee and Community Project (BCCP), een geïntegreerd natuurbeschermingsmodel gelanceerd dat ecosystemen herstelt én gemeenschappen versterkt. Het project:
- Plant inheemse bomen om chimpanseehabitats te herstellen en bosfragmenten weer met elkaar te verbinden.
- Streeft ernaar 31,5 miljoen bomen en struiken te planten en zo 22.700 hectare te herstellen voor een betere bodemgezondheid, waterretentie en het herstel van wildcorridors.
- Zal 10,1 miljoen ton CO₂ vastleggen (gecertificeerd onder de Gold Standard), waarmee het bijdraagt aan wereldwijde klimaatmitigatie.
Boomkwekerij in Oeganda. Bulindi Agroforestry and Chimpanzee Conservation Project, DGB.
Maar dit is meer dan alleen herbebossing – het betekent een nieuwe invulling van duurzame ontwikkeling. Meer dan 12.000 lokale boeren worden betrokken via:
- Training in natuurvriendelijke landbouw en agroforestry.
- Toegang tot energiezuinige kooktoestellen, zaailingen en alternatieve inkomstenbronnen (zoals koffieboerderijen).
- Waterputten voor schoon drinkwater en voedselzekerheid op de lange termijn.
Het resultaat? Een toekomst waarin gedegradeerd land wordt hersteld, wilde dieren floreren en gemeenschappen tot bloei komen, samen en in balans.
Lees meer: Definitieve validatie voor het Bulindi Chimpanzee Habitat Restoration Project
Impact vanuit de ruimte: de transformatie vastgelegd in voor- en na-foto’s
Vandaag, jaren na de start van de uitvoering, worden de resultaten zichtbaar. Niet alleen voor de direct betrokken gemeenschappen, maar ook vanuit een breder perspectief. Satellietbeelden van geselecteerde gebieden laten duidelijke verschillen zien: wat ooit kaal of ernstig gedegradeerd was, toont nu een dichter en gelijkmatigere begroeiing. Deze zichtbare veranderingen, die slechts delen van het bredere projectgebied beslaan, vormen een krachtig symbool van wat er zich op de grond afspeelt.
Satellietbeeld: Satellietbeelden van geselecteerde projectlocaties vóór en na de interventie. DGB Bulindi Agroforestry and Chimpanzee Conservation Project, Oeganda
Het contrast is opvallend. De projectlocaties zijn zichtbaar groener. Waar ontbossing en erosie ooit de vruchtbare bovenlaag wegnamen, houden nieuwe bomen het land nu bijeen. Waar de biodiversiteit afnam, keren vogelgeluiden en ritselende primaten terug. En waar gemeenschappen vroeger geen alternatief zagen voor het kappen van bos, bieden nieuwe bronnen van inkomsten nu een ander toekomstperspectief.
Dit is meer dan ecologisch herstel: het is een hernieuwd perspectief. Het bewijst dat gedegradeerde landschappen, met het juiste model en lokale samenwerking, op grote schaal nieuw leven kunnen worden ingeblazen. En wanneer dit zelfs vanuit de ruimte zichtbaar wordt, is het duidelijk: de transformatie is echt.
Impact ter plaatse: bossen herstellen, dieren beschermen, gemeenschappen ondersteunen
De impact van het project is niet alleen vanuit de ruimte zichtbaar. Het wordt ook direct ervaren door de gemeenschappen en de wilde dieren ter plaatse. De bomen die dankzij het project zijn geplant, bieden boeren veel meer dan alleen milieuwinst: ze leveren tastbare, directe opbrengsten op. De boomsoorten zijn zorgvuldig geselecteerd, niet alleen om het ecosysteem te herstellen, maar ook om hulpbronnen te leveren die het gezinsinkomen en de voedselzekerheid ondersteunen. Veel van de bomen leveren fruit, noten en brandhout op die boeren op duurzame wijze kunnen oogsten, waardoor nieuwe inkomensmogelijkheden ontstaan zonder dat verdere ontbossing nodig is.
Een lokale boer tussen de koffieplanten op zijn boerderij. Bulindi Agroforestry and Chimpanzee Conservation Project, DGB.
De door het project geïntroduceerde agroforestry-systemen combineren bomen met gewassen en vee, wat de bodemvruchtbaarheid verbetert, erosie vermindert en de totale productiviteit van het boerenbedrijf verhoogt. Boeren krijgen daarnaast training en ondersteuning in duurzame landbouw, wat het langetermijnsucces en de impact van het project waarborgt. Naarmate deze systemen volgroeien, profiteren boeren van meer gevarieerde oogsten, hogere opbrengsten en meer veerkracht tegen extreme weersomstandigheden en prijsschommelingen op de markt.
Het resultaat is een omslag van kortetermijn-uitputting naar langetermijn-overvloed: een model waarbij het land vóór de boer werkt, in plaats van tegen hem. Door ecologisch herstel te combineren met economisch nut zorgt het project ervoor dat bomen niet alleen worden geplant, maar ook gewaardeerd, beschermd en geïntegreerd in de toekomst van landbouw in Bulindi.
Lees meer: Rooting for impact: Preparing farmers for the planting season in Bulindi
Het project investeert ook in de volgende generatie. Een schoolsponsorprogramma zorgt ervoor dat kinderen in de regio toegang hebben tot onderwijs, terwijl lokale scholen betrokken worden via natuur- en milieueducatie. Het resultaat is een bredere cultuurverandering, waarbij natuurbehoud niet alleen een projectdoel is, maar een gedeelde waarde binnen de gemeenschap.
Voor de chimpansees in het projectgebied is de impact enorm. Deze mensapen, die voorheen waren teruggedrongen tot steeds kleinere en gefragmenteerde bospercelen verspreid over landbouwgrond, hebben nu toegang tot veiligere en beter verbonden leefgebieden. Door het planten van inheemse boomsoorten die natuurlijke voedselbronnen bieden, vermindert het project de noodzaak voor chimpansees om gewassen te plunderen: een belangrijke bron van conflict met lokale boeren. Herbeboste corridors langs rivieroevers en tussen bosfragmenten herstellen geleidelijk de verbindingen die verloren gingen door jarenlange houtkap en landontginning, waardoor chimpansees zich weer vrijer, veiliger en natuurlijker door het landschap kunnen bewegen.
Dagelijkse monitoring door lokale teams waarborgt het welzijn van deze chimpansees en helpt bij het volgen van hun gedrag, de gezondheid van de populatie en het gebruik van het leefgebied, zodat het project zich kan aanpassen aan hun behoeften terwijl het bos rondom hen terugkeert.
De aanpak van het project is daarmee zowel holistisch als gericht op de lange termijn, met effecten die vanuit de ruimte zichtbaar zijn en op de grond voelbaar. Hoewel satellietbeelden slechts een deel van deze impact vastleggen, laten de veranderingen op de grond het volledige succesverhaal van dit natuurproject zien.
Lees meer: Wat maakt de herbebossingsprojecten van DGB uniek?
De kracht van satelliet-monitoring
In een tijd waarin milieubeloften steeds kritischer worden bekeken, is satellietmonitoring uitgegroeid tot een onmisbaar instrument om de impact van herstelprojecten te verifiëren en te communiceren. Hoewel de meest krachtige verhalen vaak afkomstig zijn van de mensen ter plaatse, biedt visuele data van bovenaf een extra bewijslaag. Het helpt stakeholders, controleurs en supporters om de omvang en ontwikkeling van een project beter te begrijpen.
In Bulindi weerspiegelt de zichtbare transformatie op satellietbeelden (meer groen waar eerst degradatie was, dichtere boombedekking op voorheen kale stukken) slechts één onderdeel van een veel groter verhaal. Deze beelden tonen niet het gehele projectgebied, maar geven wel een inkijkje in het bredere ecologische herstel dat dankzij gerichte interventies plaatsvindt.
Satellietbeelden zijn vooral waardevol bij bebossings- en natuurbehoudprojecten omdat ze het mogelijk maken om veranderingen in vegetatie, landgebruik en bosdichtheid op de lange termijn te volgen. Dit soort remote sensing-data is niet alleen overtuigend, maar ook objectief en transparant. Het ondersteunt externe verificatieprocessen, verbetert projectrapportages en versterkt het vertrouwen van kopers, donoren en gemeenschappen die concrete, data-gedreven resultaten willen zien.
Voor DGB speelt technologie zoals satellietmonitoring een ondersteunende rol bij het waarborgen van de geloofwaardigheid, schaalbaarheid en meetbaarheid van onze natuurprojecten. Het vormt een aanvulling op de monitoring ter plaatse door lokale teams en partners, en helpt bij het valideren van onze hoogwaardige CO₂-certificaten volgens internationaal erkende standaarden.
In een sector waar transparantie en impact belangrijker zijn dan ooit, stellen deze hulpmiddelen ons in staat om niet alleen te vertellen, maar daadwerkelijk te laten zien hoe herstel werkt. En als positieve verandering zelfs vanuit de ruimte zichtbaar is, is dat een onmiskenbaar teken: de natuur herstelt zich, en de resultaten zijn op grote schaal zichtbaar.
Satellietfoto van een bebost gebied in Oeganda. Bulindi Agroforestry and Chimpanzee Conservation Project, DGB.
Vooruitkijkend, wat betekent dit voor de toekomst?
Het verhaal dat zich in Bulindi ontvouwt, is een blauwdruk voor hoe herstel kan plaatsvinden op een manier die zowel mensen als de planeet ten goede komt. Het laat zien dat zelfs in landschappen die decennialang zijn gedegradeerd, herstel mogelijk is als lokaal kennis, langdurige betrokkenheid en de juiste ondersteuningsstructuren samenkomen.
De zichtbare tekenen van verandering – of die nu worden vastgelegd door satellieten of gedeeld door de mensen die op het land leven – duiden op een grotere waarheid: met de juiste aanpak kan de natuur worden hersteld, terwijl tegelijkertijd duurzame ontwikkeling wordt ondersteund.
Lees meer: Why we need to restore high-priority areas like Africa
Dit is de kern van DGB’s missie: natuurprojecten bieden die meetbaar en verifieerbaar zijn, en stevig geworteld in samenwerking met lokale gemeenschappen. Elke geplante boom, elke beschermde soort en elk betrokken gemeenschapslid draagt bij aan een veerkrachtiger systeem waarin biodiversiteit en maatschappelijke ontwikkeling hand in hand gaan.
Nu de wereldwijde vraag naar CO₂-certificaten blijft stijgen, bewijzen projecten als het Bulindi Agroforestry and Chimpanzee Conservation Project dat impact zowel ecologisch als sociaal kan zijn. En naarmate meer gebieden ook vanuit de lucht tekenen van herstel vertonen, worden we uitgedaagd om succesvolle aanpakken op te schalen en te investeren in oplossingen die de natuur herstellen in plaats van uitputten.
Ons werk in Bulindi is nog lang niet klaar. Herstel is een traject van de lange adem. Maar van het bos tot aan de satellietbeelden zijn de signalen duidelijk: de natuur is veerkrachtig, en met de juiste aanpak geldt dat ook voor de toekomst.
Effectieve natuurprojecten
Bij DGB ontwikkelen we natuurprojecten die verder gaan dan alleen CO₂. Onze projecten herstellen ecosystemen, beschermen biodiversiteit en versterken gemeenschappen. Projecten zoals Bulindi maken deel uit van een groeiende wereldwijde beweging die bewijst dat herstel niet alleen mogelijk is, maar ook meetbaar en aantrekkelijk is om in te investeren.
Dronefoto van een boomkwekerij. Bulindi Agroforestry and Chimpanzee Conservation Project, DGB.
Voor bedrijven bieden natuurprojecten meer dan CO₂-compensatie. Ze maken het mogelijk om duurzaamheidsdoelen aan tastbare impact te koppelen, door de veerkracht van de toeleveringsketen te vergroten, het vertrouwen van stakeholders te versterken en bij te dragen aan wereldwijde doelstellingen voor biodiversiteitsversterking. Deze projecten zijn niet alleen goed voor de planeet, maar ook voor uw onderneming.
Wilt u natuur integreren in uw duurzaamheidsstrategie? Ontdek hoe de impactvolle, geverifieerde projecten van DGB uw bedrijf kunnen helpen om doelgericht het verschil te maken.
