Waarom MVO-beleid geen keuze meer is, maar een noodzaak

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (met de afkorting MVO) is allang geen vrijblijvende keuze meer, maar een strategische noodzaak. Consumenten, werknemers, investeerders en wetgevers eisen van bedrijven dat ze naast winst maken ook een aantoonbare bijdrage leveren aan een rechtvaardige, duurzame en leefbare wereld. Steeds meer organisaties formuleren heldere MVO-doelstellingen en vertalen die naar een concrete MVO-strategie om aan de groeiende verwachtingen vanuit de samenleving te voldoen. Transparante MVO-rapportage is voor bedrijven vervolgens onmisbaar om te laten zien hoe ze deze doelen realiseren en hun MVO-beleid vormgeven.

Een bezorger levert een pakketje af bij een bedrijf, met op de voorgrond een opkomend plantje dat de verbinding met de natuur benadrukt.

In dit artikel verkennen we wat MVO werkelijk inhoudt, waarom maatschappelijk verantwoord ondernemen relevanter is dan ooit en hoe organisaties praktisch en kostenefficiënt met hun MVO-beleid aan de slag kunnen. Tot slot bekijken we een aantal mvo-voorbeelden.

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)?

Een uitleg van de Triple Bottom Line.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) betekent dat bedrijven bij elke beslissing rekening houden met hun impact op mens, milieu en maatschappij, en daarin verder gaan dan alleen het naleven van wet- en regelgeving. Het draait om het vinden van de juiste balans tussen winst (Profit), menselijke waarden (People) en ecologische grenzen (Planet): ook wel bekend als de triple bottom line.

Lees meer: Hoe verduurzaamt u uw bedrijf?

In Nederland werd het begrip MVO voor het eerst breed opgepakt begin jaren 2000, maar inmiddels is het geëvolueerd tot een strategisch kader dat nauw verweven raakt met internationale richtlijnen zoals de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de VN en de OECD-richtlijnen voor multinationale ondernemingen.

De Sustainable Development Goals (SDG) van de Verenigde Naties.

MVO is nauw verbonden met, maar staat niet compleet gelijk aan begrippen als:

• Duurzaam ondernemen (vaak meer specifiek gericht op het milieu)

• ESG (Environmental, Social & Governance – vooral gericht op meetbaarheid en investeerbaarheid)

• Impactgedreven ondernemen (waar maatschappelijke waarde voorop staat)

In de praktijk blijkt echter dat MVO en ESG in de praktijk vaak door elkaar gebruikt worden en dat maatschappelijk verantwoord ondernemen in het Engels ook vaak met ESG vertaald wordt. 

Een goed MVO-beleid gaat verder dan losse duurzaamheidsprojecten of donaties. 

Het vereist:

• Langetermijndenken over de maatschappelijke en ecologische gevolgen van bedrijfsactiviteiten

• Stakeholdergerichtheid, waarbij ook klanten, werknemers, leveranciers en omwonenden worden meegenomen

• Transparantie, onder andere via duurzaamheidsrapportages of een jaarlijks MVO-verslag.

Kortom, MVO gaat niet over ‘er iets naast doen’, maar over hoe je onderneemt in de kern: ethisch, toekomstgericht en in verbinding met de samenleving.

Wilt u ook aan de slag met MVO? 

Waarom maatschappelijk verantwoord ondernemen en waarom is MVO-beleid belangrijk?

Waar MVO tien jaar geleden nog vooral werd gezien als ‘iets goeds doen voor de buitenwereld’, is het vandaag een integraal onderdeel van risicobeheersing, reputatiemanagement en waardecreatie. Bedrijven die duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid serieus nemen, blijken innovatiever, aantrekkelijker voor talent, en beter bestand tegen externe schokken. Laten we een aantal redenen bekijken waarom MVO-activiteiten steeds belangrijker worden.

Veranderende verwachtingen van consumenten, werknemers en investeerders

Uit een analyse van PwC uit 2024 blijkt dat meer dan 80% van de consumenten bereid is meer te betalen voor duurzaam geproduceerde of ingekochte goederen. Sommige consumenten zijn zelfs bereid gemiddeld 9,7% extra te betalen voor producten die aan specifieke milieucriteria voldoen. Ook de arbeidsmarkt verschuift. Volgens een enquête van Deloitte vindt driekwart van de millennials en Gen Z'ers het belangrijk dat hun werkgever maatschappelijke waarden uitdraagt.

Een grafiek die de bereidheid van consumenten toont om voor duurzame producten te betalen.

Het is niet enkel zo dat consumenten duurzaamheid in steeds grotere mate belonen, gebrek eraan wordt ook in toenemende mate afgestraft. In de digitale en transparante wereld van vandaag kan reputatieschade zich in enkele uren via sociale media verspreiden, wat het vertrouwen van klanten en de bedrijfsomzet kan schaden. Bedrijven worden dan ook steeds vaker publiekelijk aangesproken op hun maatschappelijke en ecologische impact.

Op investeringsvlak is de beweging nog groter. Investeerders en banken integreren duurzaamheid in hun besluitvorming en in 2022 werd wereldwijd ruim 35 biljoen dollar geïnvesteerd in ESG-gerelateerde fondsen, goed voor 36% van alle professioneel beheerde activa, meldt GSIA. Institutionele beleggers, banken en vermogensbeheerders hechten steeds meer waarde aan ESG-criteria bij investeringsbeslissingen. Uit een rapport van BlackRock blijkt dat 88% van de institutionele beleggers wereldwijd ESG-integratie als standaard beschouwt. 

Wet- en regelgeving

Tegelijkertijd is de regelgeving in beweging. De Europese Unie voerde in 2023 de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) in als opvolger van de NFRD. De CSRD is Europese wetgeving die bedrijven verplicht om uitgebreid en volgens vaste standaarden te rapporteren over hun impact op mens, milieu en maatschappij. Hoewel de implementatie gedeeltelijk is uitgesteld en afgeschaald om de uitvoerbaarheid te verbeteren, is de trend duidelijk: duurzaamheid en MVO-rapportage worden steeds belangrijker.

Een grafiek die de nieuwste CSRD-verplichtingen voor bedrijven uitlegt, met nadruk op wie moet voldoen en wanneer.

Lees meer: Wat is CSRD en welke invloed heeft dit op uw bedrijf?

Ook op nationaal niveau groeit de druk. De IMVO-wetgeving (Initiatiefwet Verantwoord en Duurzaam Internationaal Ondernemen) introduceert verplichte due diligence op mensenrechten en milieuschade. Daarnaast stimuleren fiscale regelingen duurzame innovatie, circulariteit en energie-efficiëntie. Deze wet- en regelgeving legt steeds meer nadruk op meetbare prestaties en transparante rapportage, waardoor bedrijven niet alleen strategisch, maar ook juridisch verplicht worden om MVO-beleid te formuleren en uit te voeren.

Druk vanuit de toeleveringsketen

Naast wettelijke verplichtingen komt er ook steeds meer druk vanuit de markt zelf. Grote opdrachtgevers, ketenpartners en brancheorganisaties stellen duidelijke MVO-criteria aan hun leveranciers. Denk aan aanbestedingen waarbij MVO-certificering via de CO₂-prestatieladder, het gebruik van circulaire materialen of sociale voorwaarden onderdeel zijn van de selectieprocedure.

Lees meer: Wat is de CO₂-prestatieladder?

Bedrijven die aan deze criteria voldoen, vergroten hun kans op het binnenhalen of behouden van opdrachten. Deloitte meldde dat 46% van topbedrijven inmiddels duurzaamheidseisen stelt aan leveranciers. Dit maakt MVO niet alleen een kwestie van compliance, maar ook van commerciële kansen: wie vroegtijdig investeert in een aantoonbaar sterk MVO-beleid, positioneert zich als voorkeursleverancier.

MVO-beleid als kans voor groei en innovatie

Bedrijven die duurzaamheid en maatschappelijke waarden integreren, ontwikkelen sneller nieuwe producten, besparen kosten, betreden eerder opkomende markten en bouwen sterkere klantrelaties op, blijkt uit onderzoek. McKinsey becijferde bijvoorbeeld dat bedrijven met een sterke duurzaamheidsprestatie gemiddeld 21% meer winstgevend zijn op de lange termijn. Daarnaast blijken zij beter bestand tegen reputatieschade, grondstofrisico’s en plotselinge regelgeving.

Een bijeenkomst van bedrijven die duurzame en sociale waarden in hun bedrijfsvoering integreren. Afbeelding gegenereerd door AI. 

Maatschappelijk verantwoord ondernemen: voorbeelden

Hoewel MVO als begrip breed is, krijgt het in de praktijk pas betekenis wanneer bedrijven het vertalen naar concrete acties binnen hun bedrijfsvoering. Of het nu gaat om productie, logistiek, personeelsbeleid of marketing – maatschappelijk verantwoord ondernemen raakt elke schakel in de keten. Hieronder lichten we de drie hoofdgebieden van MVO toe: milieu, sociaal, en bestuur, aan de hand van een aantal voorbeelden.

1. Milieu: van energie tot circulariteit

Veel bedrijven starten hun MVO-beleid bij milieuprestaties. Dat is logisch: de ecologische uitdagingen zijn talrijk en grondstoffenschaarste is groot, en milieumaatregelen zijn relatief goed meetbaar.

MVO-beleid: Voorbeelden uit de praktijk:

• Bedrijven als FrieslandCampina investeren in zonnepanelen op boerderijen, waardoor de uitstoot van broeikasgassen in hun keten sinds 2015 met ruim 25% is gedaald.
• Kledingmerk Mud Jeans hanteert een circulair businessmodel: klanten leasen spijkerbroeken, waarna het materiaal wordt gerecycled tot nieuwe jeans.

De logistieke sector werkt met tools zoals de Lean & Green Award, die bedrijven beloont voor CO₂-reductie in transport.

2. Sociaal: eerlijke kansen, veilige werkomgeving, inclusiviteit

Het sociale aspect van MVO gaat over hoe bedrijven omgaan met hun personeel, leveranciers en de gemeenschap waarin ze actief zijn. Denk aan diversiteit, leefbaar loon, veilige arbeidsomstandigheden en respect voor mensenrechten.

MVO-beleid: Voorbeelden uit de praktijk:

• Tony’s Chocolonely richt zijn keten in op volledig slaafvrije chocolade en werkt samen met coöperaties in Ghana en Ivoorkust om eerlijke lonen te garanderen.
• Supermarktketen Lidl Nederland heeft diversiteit opgenomen in haar strategische doelen en won in 2022 de Top Employer Award vanwege haar inclusieve personeelsbeleid.
• Bouwbedrijf Dura Vermeer stelt bij aanbestedingen sociale voorwaarden, zoals de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

3. Bestuur (Governance): transparantie en ethisch leiderschap

Goed bestuur vormt de ruggengraat van duurzaam ondernemerschap. Het gaat hier om zaken als integere besluitvorming, verantwoording afleggen aan stakeholders, en het voorkomen van corruptie of greenwashing.

MVO-beleid: Voorbeelden uit de praktijk:

• Heineken verbindt een onderdeel van de beloning van topbestuurders aan de prestaties op het gebied van ESG, waardoor duurzaamheid in hun beloningsstructuur is geïntegreerd.
• Steeds meer bedrijven publiceren een geïntegreerd jaarverslag, waarin financiële én niet-financiële prestaties worden weergegeven volgens internationale standaarden zoals GRI of SASB.
• Unilever stelt actief ethische richtlijnen op voor marketing, toeleveranciers en datagebruik.

Lees meer: Duurzaamheid: voorbeelden en tools voor een groener mbk

MVO draait in de praktijk dus niet om eenmalige acties, maar om structurele keuzes die in de hele organisatie verankerd zijn. Kleine stappen kunnen al een groot verschil maken, mits ze authentiek zijn en onderdeel van een bredere visie. In het volgende deel gaan we in op hoe bedrijven hun MVO-beleid concreet kunnen opstarten of verder ontwikkelen.

Hoe begin je als bedrijf met MVO?

Volgens eerdere CBS-rapporten zegt een groot deel van de grotere Nederlandse bedrijven actief te zijn op thema’s als energieverbruik, afvalbeheer en personeelsontwikkeling. Toch blijkt uit analyses van de Directie Internationaal Onderzoek en Beleidsevaluatie (IOB) en de Sociaal Economische Raad (SER) dat veel bedrijven nog worstelen met het systematisch integreren van MVO-doelen in hun kernstrategie.

1. Verkrijg inzicht

De eerste stap is inzicht krijgen in de maatschappelijke en ecologische impact van uw bedrijfsvoering. Welke processen stoten veel CO₂ uit? Waar zit de grootste afvalstroom? Hoe gaat uw bedrijf om met medewerkers, leveranciers of lokale gemeenschappen?

Lees meer: CO₂-voetafdrukken voor beginners

Een veelgebruikte methode hiervoor is een materialiteitsanalyse: hiermee bepaalt u welke thema’s het belangrijkst zijn voor zowel de organisatie als haar stakeholders. Een kledingmerk zal vooral letten op arbeidsomstandigheden in de productieketen, terwijl een transportbedrijf kijkt naar brandstofgebruik en uitstoot. 

Een vrouw gebruikt de CO₂ Expert-tool van DGB om de CO₂-voetafdruk van haar bedrijf te beoordelen.

Bij DGB Group raden wij aan om te beginnen met het berekenen van de CO₂-voetafdruk van uw bedrijf. Die meting raakt namelijk aan alle hoofdredenen om met MVO te starten:

• Wet- en regelgeving – steeds meer rapportage- en transparantieverplichtingen, zoals de CSRD, vereisen inzicht in uw uitstoot.

• Verwachtingen van klanten en stakeholders – transparante cijfers versterken vertrouwen en reputatie.

• Druk vanuit de toeleveringsketen – opdrachtgevers en partners vragen steeds vaker om CO₂-data bij aanbestedingen, contractverlengingen of als onderdeel van hun eigen CO₂- of MVO-rapportage. 

• Impact op het milieu – uitstoot is een directe en meetbare indicator van uw ecologische voetafdruk.

Lees meer: CO2 voetafdruk van uw bedrijf: een praktische gids voor het mkb

Bovendien is het een relatief eenvoudige én kostenefficiënte eerste stap binnen uw bredere MVO-plan: met onze CO₂ Expert-tool berekent u snel en nauwkeurig de volledige CO₂-voetafdruk van uw bedrijf, inclusief uitstoot in de hele keten (Scope 1, 2 en 3). Zo weet u precies waar de grootste impact zit en welke verbeterpunten prioriteit verdienen.

2. Stel concrete doelen

Zodra u weet waar uw impact ligt, kunt u MVO-doelstellingen formuleren. Kies doelen die ambitieus zijn, maar haalbaar en meetbaar. Denk aan:

• 50% minder plastic verpakkingen binnen 3 jaar om plasticvervuiling aan te pakken

• Klimaatneutraal binnen alle kantoren, door te reduceren en restemissies te compenseren via impactvolle natuurprojecten

• minimaal 30% vrouwen in managementfuncties

Niet elk doel hoeft kwantitatief te zijn, maar u moet er wél op kunnen sturen en over kunnen rapporteren.

De CO₂ Expert-tool van DGB.

Heeft u uw CO₂-voetafdruk berekent met behulp van de CO₂ Expert-tool? Dan weet u nu waar u staat en kunt u die gegevens als benchmark gebruiken voor toekomstige duurzaamheidsdoelstellingen. U kunt uw doelen nu onderbouwen met harde cijfers en aantonen welke voortgang u boekt.

Lees meer: Hoe u de reisuitstoot van uw bedrijf kunt verminderen met natuurprojecten

3. Veranker MVO in de organisatie

MVO werkt alleen als het structureel is ingebed in de bedrijfsvoering. Dat begint met duidelijk eigenaarschap, bijvoorbeeld door een MVO-coördinator of duurzaamheidsmanager aan te wijzen die verantwoordelijk is voor de uitvoering en opvolging van het MVO-beleid. Daarnaast is draagvlak essentieel – niet alleen bij het management, maar ook op de werkvloer – zodat MVO-doelstellingen breed worden gedragen en in alle lagen van de organisatie worden toegepast. 

Interne communicatie en training spelen hierin een sleutelrol: medewerkers moeten weten wat het beleid inhoudt, waarom het belangrijk is en welke rol zij zelf kunnen spelen. Bedrijven die MVO op deze manier aan hun kernwaarden en besluitvorming koppelen, blijken succesvoller dan organisaties die het als losse, bijkomende activiteit benaderen.

4. Meet, rapporteer en communiceer

Transparantie is essentieel, zowel richting externe stakeholders als intern. Steeds meer bedrijven publiceren een duurzaamheidsverslag of nemen MVO-doelen op in hun jaarverslag.

Klimaatneutraliteitscertificaat en impactrapport aangeleverd door DGB Group. 

Met de CO₂ Expert-tool maakt u eenvoudig rapportages die voldoen aan internationale richtlijnen en bent u beter voorbereid op aanbestedingen en investeringsrondes. Vergeet ook de externe communicatie niet: laat via de website, vacatures, verpakking of klantcommunicatie zien waar u voor staat. Eerlijkheid en consistentie zijn daarbij belangrijker dan perfecte cijfers.

5. Begin klein, maar denk groot

U hoeft niet direct een volledig uitgewerkt duurzaamheidsprogramma te hebben. Begin met één thema dat past bij uw bedrijf en bouw van daaruit verder. Succesvolle MVO-trajecten ontstaan vaak uit kleine initiatieven die doorwerken in de hele organisatie.

Met een goede eerste meting van uw CO₂-voetafdruk weet u exact waar u nu staat, en kunt u met concrete stappen toewerken naar een toekomstbestendige, duurzame bedrijfsvoering.

Op onze website vindt u in de sectie met casestudy’s nog veel meer voorbeelden van maatschappelijk verantwoord ondernemen en ontdekt u hoe bedrijven invulling geven aan hun mvo-beleid.

Wilt u ook actief en op kostenefficiënte wijze aan de slag met uw mvo-beleid? 

Van maatschappelijke verantwoordelijkheid naar toekomstbestendigheid

Maatschappelijk verantwoord ondernemen is allang geen bijzaak meer. In een wereld waarin maatschappelijke verwachtingen, ecologische grenzen en economische risico’s steeds verder vervlochten raken, is MVO-beleid een sleutel tot veerkracht en lange termijn succes. Bedrijven die maatschappelijke verantwoordelijkheid centraal stellen, bouwen niet alleen aan een betere wereld, maar ook aan hun eigen toekomst.

Zonsopkomst boven een eindeloze bosrijke horizon. Afbeelding gegenereerd door AI.

Uit onderzoek van Harvard Business School blijkt dat bedrijven met een langetermijnvisie op duurzaamheid gemiddeld 4,8 keer beter presteren op de beurs dan bedrijven die zich uitsluitend op financiële korte termijnresultaten richten. 

Lees meer: De bedrijven in de voorhoede van duurzaamheid

Ook in Nederland laat de praktijk zien dat organisaties met een sterk MVO-profiel beter talent aantrekken, meer loyaliteit opbouwen onder klanten en eerder in aanmerking komen voor duurzame financiering en publieke aanbestedingen.

Toch is MVO geen universele blauwdruk. Wat telt is dat bedrijven op een authentieke, transparante en doelgerichte manier bijdragen aan maatschappelijke en ecologische uitdagingen, op een manier die past bij hun sector, omvang en waarden. Het berekenen van uw CO₂-voetafdruk vormt daarbij een goede eerste stap. 

Lees meer: Hoe werken CO₂-voetafdrukken

Of het nu gaat om klimaatbeleid, diversiteit, circulaire productie of ethisch bestuur: elke stap telt. En elke onderneming kan het verschil maken, juist door te kiezen voor structurele betrokkenheid in plaats van losse beloften.

Wie vandaag investeert in maatschappelijk verantwoord ondernemen, bouwt niet alleen aan een sterker merk of betere cijfers, maar aan het vertrouwen van klanten, medewerkers en de samenleving. En dat is misschien wel de meest waardevolle valuta van deze tijd.

Wilt u vandaag nog inzicht in uw CO₂-voetafdruk en concrete vervolgstappen voor uw MVO-beleid? Plan direct een vrijblijvend adviesgesprek met onze experts bij DGB Group.